नटराज शंकर हे भारतीय संस्कृतीचे ऐक अविभाज्य अंग ,आणि नृत्यकला हे चौसष्ठ कलांपैकी ऐक श्रेष्ठ तम कला हा विश्वास..राधा आणि कृष्णाची रासलीला हा भारतीय समाजाचा आवडता परंपरागत नृत्यप्रकार ,
भारतीय साहित्त्यातले बराचेसे खंड ह्या दोन अनुभूतींच्या शब्दांकानात वर्णीत झाले आहेत ,हळद आणि कुंकू ह्या जोडी प्रमाणे गायन आणि नृत्य हि कलेची दोन्ही प्रकार हातात हात घालून येत ,गायन कले प्रमाणे नृत्यकलेलाही लोकाश्रय बरोबर राजाश्रय होता ,भारताच्या प्राचीन इतिहासापासून ब्रिटीश पूर्व इतिहास पर्यंत गायन कले एवढीच प्रतिष्ठा नृत्य कलेला होती .तन्जौअर ,केरळ,अवध येथील शासक नृत्यकलेचे केवळ आश्रय दातेच नव्हे तर उपसाकाही होते .
काळाच्या ओघात नृत्याकालेला ऐक गौण दर्जा प्राप्त झाला .ऐक गौण दर्जाची कला असे रूप प्राप्त होऊन नर्ताकाना नाच्या ह्या शब्दात संबोधले जाऊ लागले ,ह्या कलेवर ऐक स्त्रैण छाप पडला तिचे शिव शंकरी रूप विलयास जाऊन ,लोककलांच्या वळचणीला जाऊन नाच्या रूप प्राप्त झाले नटेश्वराचे मराद्नी रूप जाऊन नाच्या चे क्लैब्यं कधी प्राप्त झाले ते कळले सुद्धा नाही
स्वातंत्रोत्तर काळा परत एकदा नृत्यकलेला प्रतिष्ठा प्राप्त होतेय ,भारत नात्याम ,कत्थक ,मणिपुरी अश्या अभिजात नृत्यप्रकारा बरोबर ,पोवाडे ताब्लो नृत्य नाटिका अशा विविध संयुक्त कला प्रकारांना अभिजानाकडून हि लोकाश्रय मिळतो आहे ,नाच आणि नाच्या ह्या शब्दात प्रतीत होणारी हीन भावना जाऊन नृत्य आणि नर्तक अश्या प्रतिष्ठित संबोधनाची जोड मिळते आहे , अभिजानाचा लोकाश्रय आणि सामाजिक प्रतिष्ठा मिळण्यासाठी "कित्येक गोपीकृष्ण ,पार्वती कुमार आणि बिरजू महाराजांचे अथक परिश्रम ह्या च्या मुळाशी आहेत , कलेला प्रादेशिक अथवा राष्ट्रीय सीमा बंदिस्त करू शकत नाही ,पाश्चात्य नृत्य कलेचे अनेक प्रकार भारतीय प्रेक्षकाला रुचतील अश्या प्रकारे सदर करण्याचा मनोदय असल्याने त्याचे सादरीकरण मनोज करतो ,आणि त्याच्या ह्या प्रयत्नांना अमाप लोकप्रियता मिळते आहे. ,
सामाजिक प्रतिष्ठा प्राप्त झाल्याने बरचसे युवक ह्या कलेचे उपासक झाले आहेत , असाच ऐक कलोपासक नृत्याप्रेमी युवा जळगावचा "मनोज रंधे "
मनोज हा २१ वर्षाचा युवक आहे वयापेक्षाही मोठे कर्तृत्व प्राप्त झालेला हा युवक नृत्याला आपला आत्मा समजतो ,नृत्य कलेला गत वैभव प्राप्त करून देण्याच्या स्वप्नाने झपाटलेला हा युवक प्रतिभा आणि अथक श्रम ह्यांच्या जोरावर हे ऐक उपेक्षि कला दालन पुनरोज्जीवित करण्याचा प्रयत्न करतोय त्याची ऐक नृत्य संस्था आहे ,त्या संस्थेचे बरेचसे कार्यक्रम विनामूल्य असतात ,,अभिजात नृत्य प्रकार आजच्या युवा पिढीला आवडतील रुचतील अश्या प्रकारे सदर करणे समाजातल्या नाहीरे वर्गांसाठी निशुल्क वर्ग चालवणे,लोककलांचे संशोधन सादरीकरण अश्या अनेक उपक्रमात व्यस्त असलेला मनोज युवा पिढीला ऐक आदर्श निर्माण करून दाखवतो आहे,आपल्या संस्थे द्वारा कित्येक युवकांना प्रगतीचा मार्ग दाखवतो आहे
विद्द्यर्थासाठी अतिशय अल्प मोबदल्यात तर कधी कधी निशुल्क प्रशालांचे आयोजन करणे हे ह्याचे आवडते सामाजिक कार्य ,
अगम्य प्रतिभेचे लेणे लाभलेला मनोज शत प्रतिशत भारतीय आहे मराठी मातीचा त्याला अभिमान आहे ,त्याच्या सर्व नृत्य प्रकार अभूतपूर्व यश संपादित करताहेत , काळाच्या ओघात पुसत होत चालेल्या लोककलांचे पुनारोत्जीवन करण्याच प्रयत्न मनोज नेटाने करतो आहे मनोजचे स्वप्न आहे कि मला नाचाचे नृत्य बनवायचे आहे आणि नटरंग ला नटराज .
शिव शंकर च्या नटराज स्वरूपाला मैत्रायानाचे सदर अभिवादन
शशांक रांगणेकर
मुंबई ९८२१४५८६०२
